Türkiye, ilk kuantum bilgisayarını 21 Kasım 2024 tarihiyle faaliyete geçirdi.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesinin (TOBB ETÜ) çalışmalarıyla geliştirilen “QuanT”; veri güvenliğinden yapay zekaya, savunma sanayisinden simülasyonlara kadar birçok alanda sağlayacağı katkılarla ülkenin bilgi işlem teknolojilerindeki gücünü artıracak.

Peki kuantum bilgisayar ne işe yarar, hangi alanlarda kullanılır? İşte merak edilenler…

KUANTUM BİLGİSAYAR NEDİR

Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak işlemleri “bit” yerine “kuantum bitleri” (kubit) ile gerçekleştiriyor.

Bir kubitin aynı anda birden fazla durumu temsil edebilme özelliği, hesaplama gücünü milyonlarca kat artırarak karmaşık problemleri çözmesiyle dikkati çekiyor.

Kuantum bilgisayarının, Türkiye’nin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırması bekleniyor.

KULLANIM ALANLARI

Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları ise oldukça geniş.

Bunlar arasında, kriptografi (daha güvenli veri şifreleme sistemleri), yapay zeka (karmaşık algoritmaların hızla işlenmesi), savunma sanayisi (stratejik teknolojilerin geliştirilmesi), iklim modelleme ve simülasyonlar (küresel ısınma ve doğal afet analizleri), ileri malzeme bilimi (yeni nesil malzemelerin keşfi ve analizi) yer alıyor.

TÜRKİYE’NİN İLK KUANTUM BİLGİSAYARI: QUANT

Türkiye’de süper iletken kuantum teknolojiler alanında 2010 yılından beri yürütülen çalışmalar QuanT ile önemli bir başarıya ulaştı. Bu kapsamda TOBB ETÜ, 5 kubit sistemli kuantum bilgisayarı QuanT’ı devreye aldı.

Yerli bir kuantum bilgisayara sahip olmak algoritma geliştiricilerin bu teknolojinin detaylarına daha derinlemesine erişim sağlayarak, Türkiye’nin kendi altyapısı üzerinde özgün algoritmalar geliştirmesine olanak tanıyacak.

En gelişmiş bilgisayarlardan bile milyonlarca kat daha hızlı işlem yaparak büyük miktardaki veriyi aynı anda işleyebilecek. QuanT, Türkiye’nin kuantum ekosisteminin oluşturulmasına da öncülük edecek.

Siber güvenlik, yapay zeka ve optimizasyon gibi alanlarda yerli algoritmalarla güçlendirilmiş kuantum çözümleri, Türkiye’nin teknolojik bağımsızlık sağlamasında önemli rol üstlenecek.

Kaynak: AA