Zamanın ruhuna direnen sahaflar


Ergül Tosun

Eski kitap kokusu ve geçmişi uzun yıllara dayanan sahaflık günümüzde ne yazık ki eski talebi göremiyor. Buna sahaflığı seven, sahafları gezen kişileri saymıyoruz ama gerekli önlemler alınmasa bu meslek grubu da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Dilimize Arapçadan geçmiş olan sahaf kelimesi, sahife sözcüğünden türetilmiştir. Sahife, hem sayfa hem de eski kitap demektir. Günümüzde sahafların etkisi maalesef giderek azalıyor.

İkinci el kitapların alınıp satıldığı kitapçılara da sahaf denir. Bu kelime Osmanlıca kaleme alınmış metinlerde sahhaf’ şeklinde de yazılır. Osmanlı Devleti’nin ilk yıllarından bu yana devam eden sahaflık, en eski ve kadim mesleklerden biridir.

Baskısı tükenmiş olan kitapların ve dergilerin satıldığı kitapçılara sahaf adı verilir. Sahafların en önemli özelliği, müşterilerin eski kitaplarını uygun bir fiyata satın almalarıdır. Bazı sahaflarda ise kitap takası yapılabilmektedir.

Osmanlı döneminde açılmış olan tarihi sahaflar, İstanbul, Bursa ve Edirne gibi imparatorluğa başkentlik yapmış olan şehirlerde mesleğini sürdürmektedir.

GÜNÜMÜZDE SAHAFLIK

Günümüzde sahaflık eski dönemlere göre azalma göstermektedir. Eski kitaplara merakı olan ya da baskısı tükenmiş kitapları aramak isteyen kişilerin ilk uğradığı yer her zaman sahaflar olmuştur.

Ama gelişen dijital çağda insanlar her şeye kolayca erişebildiği için sahaflığın da etkisi giderek azalıyor. Bu gerileme kitaplar için de geçerlidir.

Sahaflığın eski bir tarihe dayandığını varsayarsak, İstanbul’da okurların sık uğradığı yerler mevcut. Eski kitap kukusunu içine çekmek, nadir bulunan ve baskısı biten kitapların, çizgi romanların, plakların, içinde kaybolmak ve tarihi keşfe çıkmak isteyenlerin uğrak yeridir sahaflar.

KİTAPSEVERLERİN BULUŞMA NOKTASI

Arkadaşlarınızla ya da bireysel olarak sahaflara gittiğinizde demli çay eşliğinde kitabınızı okuyabilir ya da, plaklardan çalan duygusal müzikle kulağınızın pasını silebilirsiniz. Ne yazık ki, çoğu sahaf saydığım bu imkânları sunmayabilir.

Sürekli gittiğiniz sahafa daha sonra uğramak istediğinizde kapısına kilit vurulduğunu görürseniz şaşırmayın. Çünkü son zamanlarda kapanan sahafların yerini kırtasiye dükkânları ve ya başka isimler altında faaliyet yürüten işletmelerin kurulduğu bir gerçek.